Ochrona drzewek przed sarnami to istotny element zarządzania terenami leśnymi oraz prywatnymi ogrodami, szczególnie w obszarach, gdzie populacja tych zwierząt jest duża. Sarny, zwłaszcza zimą, mogą wyrządzać znaczne szkody w młodych nasadzeniach, zgryzając pędy, korę i pąki. Aby zapobiec tym stratom, stosuje się różnorodne metody ochrony, które można podzielić na mechaniczne, chemiczne oraz biotechniczne.
Ochrona mechaniczna
Jednym z najskuteczniejszych sposobów ochrony drzewek przed sarnami jest zastosowanie osłon mechanicznych. Mogą to być różnego rodzaju siatki, ogrodzenia lub plastikowe osłonki na pnie drzew. Siatki o drobnych oczkach są efektywne w zabezpieczaniu drzewek przed dostępem zwierząt, jednak ich instalacja na dużym obszarze bywa kosztowna i pracochłonna. Ważne jest, aby ogrodzenie było wystarczająco wysokie (minimum 1,5–2 metry), ponieważ sarny są w stanie przeskoczyć niższe przeszkody.
Plastikowe osłonki na pnie to kolejna metoda, szczególnie użyteczna w ochronie pojedynczych drzew. Te osłony zakłada się wokół pnia, co uniemożliwia sarnom zgryzanie kory. Istnieją również specjalne spirale lub tuby wykonane z tworzywa sztucznego, które są elastyczne i dostosowują się do wzrostu drzewa. Ich zaletą jest łatwość montażu oraz skuteczność w ochronie przed uszkodzeniami mechanicznymi.
Ochrona chemiczna
Ochrona chemiczna polega na stosowaniu środków odstraszających (repelentów), które poprzez zapach lub smak zniechęcają sarny do żerowania na drzewkach. Preparaty te dostępne są w formie sprayów, które aplikuje się bezpośrednio na rośliny. Najskuteczniejsze są te, które zawierają substancje o nieprzyjemnym zapachu, takie jak amoniak lub czosnek, oraz związki powodujące gorzki smak.
Warto pamiętać, że repelenty chemiczne należy stosować regularnie, zwłaszcza po deszczu, gdyż są one zmywalne. Ponadto, niektóre z nich mogą wymagać zmiany co pewien czas, ponieważ zwierzęta mogą się do nich przyzwyczaić.
Ochrona biotechniczna i inne metody
Metody biotechniczne polegają na wykorzystaniu roślin lub substancji naturalnych, które odstraszają sarny. Przykładem może być sadzenie w pobliżu drzewek roślin o intensywnym zapachu, takich jak lawenda, mięta czy rozmaryn, które są nieatrakcyjne dla saren. Dodatkowo, można wykorzystać psy pasterskie lub inne zwierzęta stróżujące, które będą odstraszać dzikie zwierzęta.
Inną metodą jest stosowanie dźwięków i świateł odstraszających, jednak ich efektywność jest ograniczona, ponieważ sarny mogą się przyzwyczaić do tych bodźców. W niektórych przypadkach stosuje się również odstraszacze ultradźwiękowe, które emitują dźwięki niesłyszalne dla ludzi, ale irytujące dla zwierząt.
Wybór odpowiedniej metody
Wybór odpowiedniej metody ochrony drzewek przed sarnami zależy od wielu czynników, takich jak wielkość chronionego terenu, liczba drzewek, budżet oraz poziom zagrożenia. Często najlepsze efekty przynosi połączenie kilku metod, co zwiększa skuteczność ochrony. Ważne jest również regularne monitorowanie stanu drzewek i reagowanie na wszelkie oznaki zniszczeń, aby móc szybko wprowadzić dodatkowe środki ochrony.
Ochrona drzewek przed sarnami to wyzwanie wymagające odpowiedniego planowania i zastosowania skutecznych metod. Właściwie dobrane i wdrożone rozwiązania mogą znacząco ograniczyć szkody wyrządzane przez te zwierzęta, co jest szczególnie istotne w przypadku młodych nasadzeń, które są najbardziej narażone na zgryzanie.